ایران در رتبه اول تعدد پهنههای فرونشستی با نرخ بالا قرار دارد
مشاور رئیس سازمان محیط زیست با اعلام اینکه در ۱۸ استان کشور نرخ فرونشست زمین از ۱۰ سانتیمتر در سال بیشتر است،هشدار داد: ایران از نظر تعداد پهنههای فرونشستی با نرخ بالا، بیتردید رتبه نخست جهان را دارد و این پدیده میتواند به تهدیدی جدی برای شهرها تبدیل شود.
براساس گزارش خبرگزاری ایرنا،علی بیتاللهی، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه آب، هشدارهای جدی در مورد وضعیت بحرانی فرونشست زمین در کشور داد. وی اظهار داشت: پدیده فرونشست زمین در برخی نقاط کشور حتی به ۴۰ سانتیمتر در سال رسیده است که اگر به برداشت بیرویه از منابع آبی ادامه دهیم، قطعاً این پدیده به تهدیدی جدی برای شهرهای مختلف کشور تبدیل خواهد شد.
بیتاللهی با بیان اینکه ایران از نظر کسری منابع آب زیرزمینی پس از چین و آمریکا در رتبه سوم جهان است، افزود: از نظر وسعت پهنههای فرونشستی نیز بعد از چین و اندونزی سومین کشور محسوب میشویم، اما از لحاظ تعدد پهنههای فرونشستی با نرخ بالا، ایران بیتردید رتبه نخست را دارد. وی تأکید کرد: در ۱۸ استان از ۳۱ استان کشور، نرخ فرونشست بیش از ۱۰ سانتیمتر در سال است. این در حالی است که در آمار جهانی تنها ۵ درصد از پهنههای شناختهشده فرونشست زمین در دنیا در رده بالای ۱۰ سانتیمتر قرار دارند.
این مقام مسئول به آمارهای نگرانکننده در برخی مناطق اشاره کرد و گفت: در حوالی بهرمان رفسنجان نرخ فرونشست گاهی به ۴۰ سانتیمتر در سال رسیده است. در جنوب استان البرز این عدد ۳۵ سانتیمتر، در جنوب غرب تهران حدود ۳۰ سانتیمتر و در استانهای قم، گلستان و خراسان رضوی نزدیک به ۲۰ تا ۲۲ سانتیمتر در سال گزارش شده است. از نظر گستردگی پهنههای با خطر بالای فرونشست، ایران جایگاه نخست جهان را دارد.
بیتاللهی درباره پیامدهای فاجعهبار این پدیده توضیح داد: فرونشست به معنای پایین رفتن سطح زمین است. تمامی مستحدثات موجود بر سطح زمین، از ساختمانها و محوطههای تاریخی گرفته تا خطوط انتقال سوخت، انرژی، آب، فاضلاب، راهآهن، جادهها و فرودگاهها تحت تأثیر قرار میگیرند. وی هشدار داد: هرچه میزان فرونشست بیشتر باشد، اثرات آن نیز شدیدتر خواهد بود. اگر این مستحدثات شامل سازههای تاریخی باشند، آسیبدیدگی آنها جدیتر و جبرانناپذیر خواهد بود.
مشاور رئیس سازمان محیط زیست در پایان با اشاره به وسعت خطر گفت: حدود ۷۵۰ شهر کشور بر روی زونهای فرونشستی یا در مجاورت آنها قرار دارند که نشاندهنده گستردگی بالای این پدیده در ایران است. با توجه به خشکسالیها و کاهش نزولات جوی، انتظار میرود شدت فرونشست افزایش یابد و طبیعتاً آثار تخریبی آن نیز بیشتر شود.