نشانه افول عصر تولید در ژاپن؛ تعطیلی یکی از مهمترین کارخانههای نیسان
نماد طلایی نیسان و اقتصاد ژاپن در شهر اوپاما تعطیل میشود؛ رویدادی که فراتر از بستهشدن یک کارخانه، شکست صنعت خودروسازی ژاپن در برابر موج خودروسازان برقی آمریکا و چین را نشان میدهد.
کارخانه اوپامای نیسان در یوکوسوکای ژاپن قرار است تا مارس ۲۰۲۸ تعطیل شود. این کارخانه در سال ۱۹۶۱ آغاز به کار کرد و دههها مایه افتخار اقتصاد ژاپن بود. «ژاپن تایمز» گزارش میدهد که تصمیم تعطیلی بخشی از برنامه بازسازی گسترده شرکت نیسان است. این بازسازی پس از افت فروش و بدترین بحران مالی این شرکت در حدود ۲۵ سال پیش اتفاق میافتد؛ زمانی که شرکت رنو به داد نیسان رسید.
این در حالی است که برندهای بزرگ ژاپنی که روزگاری پیشتاز فناوری بودند، اکنون در سازگاری با تغییر سلیقه مصرفکنندگان ناکام ماندهاند. شرکتهایی مانند تسلا و تازهواردهای چینی نظیر BYD بخش بزرگ بازاری را گرفتهاند که سابقا به نیسان تعلق داشت.
کارخانه اوپاما مستقیما نزدیک به ۱۰ درصد از جمعیت ۲۹ هزار و ۷۰۰ نفری شهر را به کار گرفته بود. این مجتمع در سال ۲۰۰۷ جشن تولید ۱۵ میلیون خودرو را گرفت و در سال ۲۰۱۰ با معرفی «لیف» به عنوان نخستین خودروی تمامبرقی تولید انبوه جهان، امیدی تازه برای آینده نیسان ایجاد کرد. اما از سال ۲۰۱۳ تولید لیف به آمریکا و بریتانیا منتقل شد و اکنون تنها دو مدل داخلی نوت و آئورا در اوپاما ساخته میشوند.
این تعطیلی به سوال مهم آینده شغلی کارگران و اکثریت جمعیت شهر گره خورده است. هنوز مشخص نیست چه تعداد از ۲۴۰۰ کارگر اوپاما به کارخانه نیسان در کیوشو منتقل میشوند و سرنوشت زمینی به مساحت ۱.۷ میلیون مترمربع چه خواهد بود.
برخی گمانهزنیها حاکی از احتمال تبدیل این زمین به پارک تفریحی، اقامتگاه یا حتی مرکز صنایع دفاعی است. روزنامه «نیکی» ژاپن هم گزارش داد که نیسان با شرکت تایوانی «فاکسکان» درباره آینده این مکان مذاکره کرده است. با این حال، ایوان اسپینوزا، مدیر اجرایی نیسان، تاکید کرده که تولید به شکل قراردادی در دستور کار نیست.
یوجی فوجیتا، فروشنده قدیمی محصولات کشاورزی در شهر میگوید: «این بدترین سناریو است. مثل تعطیلی کارخانه زاما در سال ۱۹۹۵ که نخستین تعطیلی یک خط خودروسازی در ژاپن پس از جنگ بود. ما نمیدانیم چه بر سرمان خواهد آمد.»
از سوی دیگر، ساتورو شینوزوکا، تحلیلگر شرکت Teikoku Databankمیگوید: «بقا تنها برای شرکتهایی است که فناوری یا سرمایه لازم برای ورود به عصر خودروهای برقی و خودران را دارند. بقیه ناچار به ادغام یا خروج خواهند بود.»
با اعلام برنامه کاهش تولید سالانه نیسان از ۳.۵ به ۲.۵ میلیون دستگاه و حذف ۲۰ هزار شغل، اوپاما تنها یک نمونه از تغییرات دردناک صنعت خودروسازی ژاپن است. شهری که دههها با نیسان نفس کشیده، اکنون به نماد گذار سخت ژاپن از دوران طلایی تولید به عصر رقابت فناورانه تبدیل شده است؛ گذاری که ممکن است چهره صنعت و اشتغال ژاپن را برای همیشه دگرگون کند.