کالابرگ به تنهایی قدرت خرید مردم را برنمیگرداند
نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری با انتقاد از سیاست کالابرگ الکترونیکی گفت:افزایش قیمتها و سپس پرداخت مابهتفاوت، قدرت خرید مردم را افزایش نمیدهد و رها کردن قیمتها ذاتاً تورمی است. دولت باید از این رهاشدگی جلوگیری کند.
براساس گزارش خبرگزاری ایلنا،یک کارشناس اقتصادی با تحلیل سیاستهای جبرانی دولت، تأثیر کالابرگ الکترونیکی در بهبود معیشت مردم را ناچیز دانست. علیرضا حیدری، نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، در این رابطه اظهار داشت: در شرایطی که نیروی کار و حقوقبگیران درآمد حقیقی خود را هرساله به دلیل تورم از دست میدهند و میزان افزایش حداقل دستمزد آنها نیز مطابق با افزایش قیمتها ارتقا نمییابد، تابع تقاضای مصرفکننده روند کاهشی پیدا میکند. اینکه سرانه مصرف گوشت، مرغ، برنج و میوه به ویژه در برخی دهکهای هدف کاهش مییابد، گویای روند نزولی در تابع تقاضای مصرفکننده است.
وی با بیان اینکه کالابرگ الکترونیک جبرانکننده رفاه از دست رفته نخواهد بود، توضیح داد: کاری که دولت میکند در بهترین حالت این است که مابهالتفاوت قیمت تعداد معدودی از کالاها را که افزایش قیمت داشتهاند، جبران میکند تا مصرف خانوار کاهش نیابد. این موضوع باعث تغییر در تابع تقاضا نمیشود. به عبارت دقیقتر، دولت فقط هزینهای سنگین پرداخت میکند تا بخشی از آن، فقط بخشی از آن، به جامعه هدف اصابت کند.
حیدری در تشریح الگوی صحیح افزایش قدرت خرید گفت: تابع تقاضای مصرفکننده زمانی بهبود پیدا میکند که خط بودجه (درآمد) افراد افزایش یابد. این به آن معناست که باید قیمت کالاهای مصرفی کاهش یافته یا ثابت بماند و درآمد خانوار در نسبت با هزینهها افزایش یابد. اگر قیمتها ثابت بماند و حقوق یک کارگر از ۲۰ میلیون تومان به ۳۰ میلیون تومان برسد، تابع تقاضای او متفاوت میشود و به سراغ کالاهایی میرود که تا دیروز قدرت خرید آن را نداشته است.
این کارشناس اقتصادی با هشدار درباره تورم زنجیرهای ناشی از افزایش قیمت کالاهای پایه اظهار داشت: اثر شوک قیمتی روی کالاهای مصرفی مهم، بسته به سهم و اثربخشی این کالاها در اقتصاد، در کشور اثر تورمی ایجاد میکند. وقتی قیمت برنج افزایش مییابد، این تورم در سایر اقلام پخش میشود و اثر فزاینده ایجاد میکند. لذا رها کردن قیمتها ذاتاً تورمی است و دولت باید از این رهاشدگی جلوگیری کند. کالابرگ یا یارانه نمیتواند اثرات تورمی گرانی را جبران کند.
حیدری در پایان با اشاره به تجربه ناموفق طرحهای مشابه مانند کوپنهای غیرنقدی در گذشته گفت: ایراد طرحهای غیرنقدی این بود که افراد میتوانستند در بازار سیاه کوپن را به فروش برسانند. دلیل این امر آن بود که فرد تابع تقاضای مشخصی داشت و مبلغ کوپن را در جای دیگری هزینه میکرد. این ناکارایی باعث میشد باز هم ضریب اصابت به هدف طرح کاهش یابد. تحلیل وی نشان میدهد حل معضل کاهش قدرت خرید، نیازمند رویکردی بنیادیتر از مکانیسمهای جبرانی موقت است.