چاله هشتبهشت؛ زنگ خطر دوباره فرونشست در اصفهان
فروریزش زمین در خیابان هشتبهشت اصفهان، بار دیگر افکار عمومی و مدیران شهری را نسبت به بحران فرونشست در این کلانشهر تاریخی حساس کرده گزارشی که علی بیتاللهی، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در کانال تخصصی خود منتشر کرده، جزئیات این رویداد و عوامل احتمالی شکلگیری آن را بررسی کرده است.
عصر دوشنبه ۱۷ شهریور ۱۴۰۴، بخشی از خیابان هشتبهشت در محدوده شمال شرقی چهارراه فرشادی و تقاطع خیابان نشاط، دچار فروریزش ناگهانی شد. بر اساس گزارش علی بیتاللهی، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، مختصات جغرافیایی دقیق محل ثبت شده و بررسیها نشان میدهد حفره ایجادشده حدود ۶ متر قطر و نزدیک به ۹ متر عمق داشته است.در این حادثه تیر برق کنار خیابان درون چاله سقوط کرد و سطح آسفالت نیز کاملاً تخریب شد، هرچند نمای ساختمانهای مجاور ترکهای جدی نشان ندادند.
تصاویر منتشرشده از فروچاله نشان میدهد که دیواره آن ترکیبی از خاک، شن و نخالههای ساختمانی است. این ترکیب، احتمال سستی لایههای سطحی را افزایش داده است. همچنین بخشی از کابلهای برق و لولههای زیرزمینی در جریان این فروریزش آسیب دیدند. بیتاللهی در گزارش خود تأکید میکند که در چنین بافتی، حتی کوچکترین اختلال در لایههای زیرسطحی میتواند به بروز فروریزشهای بزرگ منجر شود.
دلایل احتمالی؛ از افت آبهای زیرزمینی تا مترو
این گزارش مجموعهای از عوامل مؤثر بر شکلگیری فروچاله را برمیشمارد ازجمله افت سطح آبهای زیرزمینی؛اصفهان در پهنه فرونشستی قرار دارد و کاهش مستمر سطح آب، زمینهساز نشستهای پیدرپی است.
از دیگر عوامل اشاره شده ،ساختوساز و گودبرداریهای عمیق است ؛تصاویر ماهوارهای نشان میدهد در دو دهه اخیر تغییرات کالبدی گستردهای در اطراف خیابان هشتبهشت رخ داده است.
گسیختگی احتمالی لولههای آب یکی از احتمالاتی است که در این گزارش به آن اشاره و تاکید شده اگرچه گزارش رسمی از شکستگی لولهها ارائه نشده، اما عمق بالای حفره احتمال این موضوع را تقویت میکند. در فاصله حدود ۱۵۰ متری محل حادثه چند حلقه چاه قرار دارد که احتمال فرسایش ناشی از آنها مطرح شده است.
حفاری مترو یکی دیگر از دلایلی است که در این گزارش به آن اشاره شده ، نزدیکی خط ۲ متروی اصفهان به محل حادثه نگرانیها را افزایش داده است. هرچند تاکنون شواهد مستقیمی مبنی بر تأثیر مستقیم حفاری مترو بر این حادثه ارائه نشده، اما بیتاللهی خواستار بررسی میدانی دقیقتر شده است.
او هشدار داده که فروریزشهای ناگهانی در محدوده شهری اصفهان میتواند به بحرانی فراگیر منجر شود و نوشته است: وقوع چنین پدیدههایی در زیر خطوط گاز، دکلهای برق فشار قوی یا معابر پرتردد شهری میتواند فاجعهای غیرقابل جبران بیافریند.
این کارشناس تأکید دارد که نشستهای ناگهانی، تنها به زیرساختها آسیب نمیزنند بلکه امنیت عمومی شهروندان را نیز تهدید میکنند.