ضرورت اجرای الگوی خانواده محوری در حوزه معلولان

فاطمه عباسی، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور، با تأکید بر ضرورت اجرای قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، از حرکت به سمت الگوی «خانواده‌محوری» به جای «مرکزمحوری» خبر داد.

وی گفت: «پایبندی به حق زندگی افراد دارای معلولیت در خانواده، شاخصی مهم برای سنجش میزان تحقق حقوق بشر و عدالت اجتماعی در هر جامعه است». عباسی با بیان اینکه زندگی در خانواده یک حق بنیادین و غیرقابل انکار است، تصریح کرد: «از منظر علمی و اجتماعی، خانواده اصلی‌ترین نهاد حمایت‌کننده و طبیعی‌ترین بستر برای تأمین نیازهای عاطفی، روانی و اجتماعی افراد است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افراد دارای معلولیت در محیط خانواده از سطح بالاتری از سلامت روان، عزت‌نفس و مشارکت اجتماعی برخوردار هستند».

معاون سازمان بهزیستی با اشاره به پایه‌های حقوقی این رویکرد اظهار داشت: «در ماده ۱۹ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل متحد که ایران به آن پیوسته، به صراحت بر حق زندگی مستقل و مشارکت در جامعه تأکید شده است».

وی در مورد قانون داخلی نیز افزود: «قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، دولت را موظف به ارائه خدمات حمایتی به معلولان و خانواده‌های آنان کرده و هدف آن تقویت توان خانواده‌ها برای مراقبت و جلوگیری از نگهداری غیرضروری افراد در مراکز است».

عباسی در توضیح نقش مراکز نگهداری گفت: «بر اساس این قانون، مراکز نگهداری باید برای افراد مجهول‌الهویه یا فاقد سرپرست مؤثر و همچنین به عنوان اقامت موقت در شرایط خاص تلقی شوند، نه جایگزینی دائمی برای خانواده».

وی در پایان نتیجه‌گیری کرد: «حرکت از الگوی مرکزمحوری به سمت الگوی خانواده‌محوری و جامعه‌محوری، همسو با تعهدات بین‌المللی و قوانین داخلی است و می‌تواند به حفظ کرامت انسانی و افزایش مشارکت اجتماعی معلولان منجر شود. تحقق این هدف مستلزم سیاست‌گذاری آگاهانه، حمایت مؤثر از خانواده‌ها و تغییر نگرش جامعه است».