دندانپزشکی لوکس شد؛ پرکردن یک دندان برابر با نصف حقوق کارگر
بیش از ۹۰ درصد هزینههای دندانپزشکی از جیب مردم پرداخت میشود و همین موضوع آن را به یکی از سنگینترین و نابرابرترین بخشهای هزینههای درمانی کشور تبدیل کرده است.
به گزارش آتیه آنلاین، افزایش بیسابقه هزینههای دندانپزشکی در ایران، این خدمات را به کالایی لوکس تبدیل کرده و بسیاری از کارگران و بازنشستگان را در برابر انتخابی تلخ گذاشته است، تحمل درد یا کشیدن دندان بهجای درمان.
به گزارش ایلنا، در سالهای اخیر هزینه خدمات دندانپزشکی در ایران به شکلی چشمگیر افزایش یافته است؛ بهطوریکه قیمت هر واحد روکش دندان بین ۹ تا ۱۲ میلیون تومان و هر واحد بریج حدود ۱۵ میلیون تومان تمام میشود. این رشد افسارگسیخته نرخها، دندانپزشکی را به کالایی لوکس و حتی «تجملی» برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل کرده است؛ جامعهای که بخش عمده آن زیر بار فشارهای اقتصادی زندگی میکند و توان پرداخت چنین هزینههایی را ندارد.
بر اساس آمارهای سازمان نظام پزشکی، بیش از ۹۰ درصد هزینههای دندانپزشکی در کشور همچنان از جیب مردم پرداخت میشود. این در حالی است که اکثریت جمعیت کشور از مزدبگیرانی تشکیل شده که زیر خط فقر یا نزدیک به آن زندگی میکنند و تأمین ابتداییترین نیازهای روزمره برایشان دشوار است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی مشترک با سازمان نظام پزشکی اعلام کرده است که حدود ۲۱ درصد از کل پرداختی مستقیم مردم در حوزه سلامت مربوط به خدمات دندانپزشکی است؛ عددی که گویای فشار سنگینی است که این بخش از درمان بر دوش مردم گذاشته است.
در میان اقشار مختلف، کارگران و بازنشستگان بیش از همه تحت بار این هزینهها قرار دارند. یوسف موحدی، فعال صنفی کارگری، در گفتوگویی با ایلنا شرایط را چنین توصیف میکند: «ما کارگران و بازنشستگان در صف درمانگاهها میایستیم؛ درد از شقیقه تا استخوان تیر میکشد، اما دفترچه بیمهمان بیاعتبار است.» او با اشاره به اینکه دندانها «آینه تمامقد تبعیض» شدهاند، میگوید بیش از ۷۰ درصد میانسالان در ایران دچار پوسیدگی دندانیاند و این رقم در میان سالمندان از ۹۰ درصد هم عبور میکند. برای بسیاری از این افراد، هزینه پر کردن یک دندان معادل نیمی از حقوق ماهانه است؛ بنابراین سادهترین گزینه و گاهی تنها راه کشیدن دندان است.
موحدی تأکید میکند که از دست دادن دندان تنها یک مشکل ظاهری نیست، بلکه بخشی از سلامت جسم را از انسان میگیرد. با هر دندانی که کشیده میشود، بخشی از کیفیت تغذیه نیز از دست میرود؛ سفره افراد کوچکتر و انتخابهای غذایی محدودتر میشود و جای میوه، آجیل و غذاهای سالم را نان خیسخورده، چای شیرین و خوراکیهای نرم اما کمارزش میگیرند. این تغییرات به مرور زمان موجب مشکلات گوارشی، ضعف بدنی و افزایش سوءتغذیه میشود. موحدی میگوید: «وقتی نمیتوانی بجوی، دیگر نمیتوانی درست زندگی کنی.»
او لبخند را «پدیدهای طبقاتی» توصیف میکند و معتقد است سیاستهای سالهای اخیر از خصوصیسازیهای گسترده تا نگاه زیباییمحور به دندانپزشکی سلامت دهان و دندان را از یک موضوع درمانی به یک خدمت لوکس تبدیل کرده است. به باور او، مدیریت دولتی و نگاه لیبرالیستی به بازار سلامت، دندانپزشکی را از دسترس طبقات کمدرآمد خارج کرده و آن را به درآمدی پرسود برای کلینیکهای خصوصی و فعالان بازار درمان تبدیل کرده است. به گفته موحدی، «مافیای درمان» با افزایش بیضابطه تعرفهها وضعیت را به جایی رسانده که سلامت دندان تنها برای ثروتمندان دستیافتنی باشد.
نتیجه این روند، شکلگیری تضادی آشکار میان کلینیکهای دندانپزشکی شیک و پر زرقوبرق از یکسو و صفهای طولانی داروخانهها از سوی دیگر است؛ جایی که کارگران و بازنشستگان تنها برای گرفتن مُسکن و کنترل موقتی درد مراجعه میکنند. موحدی میگوید در نهایت بسیاری از این افراد، به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینههای درمانی، ناچارند دندانهای خراب را بکشند و با این کار بخشی از سلامت، زیبایی و کیفیت زندگی خود را از دست بدهند؛ محرومیتی که به باور او نماد روشنی از شکاف طبقاتی و نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت در کشور است.