بدون نیکوتین اما پرخطر؛ رواج نوشیدنیهای دودزا در مدارس
رواج نوشیدنیهای دودزا در میان نوجوانان، زنگ خطر تازهای برای سلامت نسل جوان و نشانهای از روند نگرانکننده قبحزدایی از مصرف دخانیات است.
به گزارش آتیه آنلاین، در حالی که نهادهای بهداشتی از کاهش سن مصرف دخانیات در کشور خبر میدهند، محصول تازهای به نام «نوشیدنی دودزا» در میان دانشآموزان و نوجوانان رواج یافته است؛ نوشیدنیای بدون مجوز و با ظاهری فریبنده که بخار تولید میکند و ظاهراً بیضرر به نظر میرسد، اما کارشناسان هشدار میدهند این «قلیان جیبی» میتواند مقدمهای برای عادیسازی مصرف دخانیات در نسل جدید باشد.
روزنامه ایران در گزارشی به همین موضوع پرداخت، در بخشهایی از گزارش این روزنامه آمده است: نوشیدنی دودزا در مدارس و در بین کودکان و نوجوانان طرفداران زیادی پیدا کرده است. قیمت آن حتی از برخی نوشیدنیهای وطنی هم ارزانتر است. مهمترین جاذبه هم نه طعم و مزه که همان خارج شدن دود از دهان کودکان است. تا اینجا شاید پرطرفدار شدن یک نوشیدنی در بین کودکان و نوجوانان چندان غیر عادی به نظر نرسد، اما طبق پیمایش ملی «استپس» که در سالهای 1395 و 1400 انجام شده، در گروه سنی 13 تا 15 سال، حدود 12 درصد از پسران و 7 درصد از دختران دخانیات مصرف میکنند. به گفته مسئولان سازمان غذا و دارو ،نوشیدنیها و آبمیوههای دودزا پس از مصرف، بخار تولید میکنند و شباهت ظاهری به سیگار الکترونیک دارند، اما فاقد هرگونه ماده دخانی یا نیکوتین هستند. به همین دلیل مصرف آنها میتواند سلامت کودکان و نوجوانان را به خطر بیندازد. موضوع نگرانکننده، افزایش مصرف قلیان و سیگار الکترونیک در نوجوانان و بانوان و کاهش سن شروع مصرف به زیر 15 سال است، انگار این نوشیدنی وارداتی که در فضای مجازی از آن با عنوان قلیان جیبی هم نام برده میشود، بیشتر به دنبال عادیسازی مصرف دخانیات در بین کودکان و نوجوانان است.
نوشیدنی دودزا مجوز ندارد
محمد هاشمی سخنگوی سازمان غذا و دارو به روزنامه ایران گفت: «نوشیدنیها و آبمیوههای دودزا پس از مصرف بخار تولید میکنند و شباهت ظاهری به سیگار الکترونیک دارند، اما فاقد هرگونه ماده دخانی یا نیکوتین هستند. مصرف آنها میتواند سلامت کودکان و نوجوانان را به خطر بیندازد.»
به گفته سخنگوی سازمان غذا و دارو این نوشیدنیها فاقد مجوزهای بهداشتی از سازمان غذا و دارو هستند و واردات و تولید آنها از مسیرهای رسمی انجام نمیشود. بنابراین ترکیبات، شرایط نگهداری و فرآیند تولید قابل اطمینان نیست. عرضه این محصولات در مدارس و بازارهای غیررسمی ممکن است باعث آلودگیهای میکروبی و شیمیایی شود و والدین و مربیان باید مراقب باشند. به گفته هاشمی، سازمان غذا و دارو همواره از مردم درخواست کرده در صورت مشاهده چنین فرآوردههایی، موضوع را به معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی منطقه خود اطلاع بدهند تا اقدامات لازم برای جمعآوری انجام شود. سازمان غذا و دارو از طریق دانشگاههای علوم پزشکی در حال بررسی منشأ عرضه این محصولات است تا در صورت مشاهده، اقدامات لازم برای شناسایی و جمعآوری انجام شود.»
حمیدرضا شاهسون، دبیر اجرایی طرح پاد (پیشگیری از استعمال دخانیات) بیان اینکه قبحزدایی از مصرف دخانیات در بین خانوادهها یکی از مهمترین عوامل گرایش کودکان به مصرف دخانیات است، گفت: «مصرف قلیان در بین خانوادهها به عنوان تفریح دیده میشود و چون خانواده، گروهی مبادرت به مصرف میکنند قبح مصرف قلیان از بین میرود و این باعث شده سن مصرف دخانیات کاهش پیدا کند.» شاهسون رشد 133 درصدی افزایش مصرف دخانیات در بین زنان و دختران در 5 سال گذشته را یکی دیگر از معضلات مصرف دخانیات در کشور عنوان میکند: «در 5 سال گذشته مصرف دختران نوجوان از 15 تا 18 سال رشد داشته و 133 درصد افزایش مصرف را در این گروه داشتهایم که بشدت نگران کننده است.»